Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Güvenlik Kongresi , Kocaeli, Türkiye, 8 - 09 Ekim 2013, cilt.1, sa.447, ss.367-390
Özet
Amerikan dış politikası ile güvenlik ve savunma stratejileri
Uluslararası İlişkiler disiplinin çeşitli teorileri etrafında incelenmektedir.
Bu teorilerden biri de hegemonik istikrar teorisidir. Bu teori çerçevesinde ABD'nin sistemde başat
olup olmadığı konusu işlenegelmiş ve Amerikan gücünün unsurları tartışılmıştır.
Ticari ve ekonomik konumu yanında bilim ve teknoloji alanındaki performansı ve
kültürel çekiciliği ile uluslararası kurumlardaki statüsü ABD'nin halen başat
ve birincil güç olduğunu göstermektedir. Çin, Japonya, Rusya ve Avrupa Birliği
ABD'ye rakip olarak gösterilmektedir, Ancak bu aktörler Amerikan gücünü 21.
yüzyılın başında yakalamaktan uzaktır. Avrupa Birliği, güçlü bir
"örgüttür", ama halen devletlerden oluşan bir sistemde yaşamaktayız.
Çin, gerek finansal sistemde gerekse zenginliğin bireylere yansıtılmasında
halen sorunlar yaşamaktadır. Rusya ise yeniden yapılanma dönemindedir ve petrol
ile gaz satımının ulusal ekonomik ve politik kalkınmaya fazla bir katkısı olmadığını
Arap dünyasının yüzyıllık tarihi kanıtlamıştır. Son on yıldaki ekonomik
durgunluk ise, Avrupa ülkeleri kadar Japonya'yı da etkilemiştir. Hindistan ise
büyük güç olmaktan halen uzaktır. Bu özel konumu ABD'ye küresel güvenlikte bazı
özel sorumluluklar yüklemektedir. Çatışmaların barışçıl çözümü, gerektiğinde
büyük insani sorunlara askeri müdahale, uluslararası toplumun genişletilerek
ekonomik ve sosyal kalkınmanın yaygınlaştırılması uluslararası sorunların çözümü
amacıyla küresel çapta liderlik, demokrasinin gelişmesi için politik destek, sosyal değerleri yaymak amacıyla yapılan
askeri müdahalelerden kaçınma bunlardan en önemlileridir. Ayrıca. küresel
güvenliğin sağlanması yolunda hem diğer büyük güçlerin hem de bölgesel aktörlerin
ve genel olarak tüm devletlerin üstlenmesi gereken bazı sorumluluklar
mevcuttur. Küresel güvenliğin sağlanması ve güçlendirilmesi yolunda önemli bir
konu, dünyadaki gelişmelerin azımsanmaması
ve aşırı uçlardaki teorilerin (realizm ve idealizm gibi) varsayımlarının gözden
geçirilmesidir. Aşırı kötümser veya aşırı iyimser olmaya gerek bulunmamaktadır;
halihazırdaki kurumların desteğiyle, elimizdekilerle başlayarak uluslararası sistemin
geliştirilmesi mümkündür ve bu yönde çaba gösterilmelidir.
Anahtar Kelimeler: ABD. Amerikan dış politikası, küresel güvenlik.
hegemonik istikrar teorisi, Çin. Rusya, dünya istikrarı.