Research Information System
Din Araşdırmaları Jurnalı, vol.2, no.7, pp.131-148, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Bu makalenin konusunu Nurettin Topçu’nun felsefesi, sorunsalını ise onun kim(ler)den etkilendiği meselesi oluşturur. Nurettin Topçu’nun felsefesinde her ne kadar ahlâkî meseleler merkeze alınmış olsa da si-yasetten dine, sanattan tarihe birçok alanda çalışmaları bulunur. Bina-enaleyh ele aldığı her meselede insandan yola çıkar. Nurettin Topçu’-ya göre insan, muhtaç olduğunu idrak ettiği an harekete başlar. İnsa-nın idrak etmesi ve harekete geçmesi onun iradeye sahip olduğunu gösterir. İnsan iradesinin hareket gayesi nedir? Nurettin Topçu’ya göre hareketin gayesi Tanrı’ya ulaşmaktır. Dolayısıyla Tanrı’ya ulaştırmayan hareket, insanı gerçek hedefe ulaştırmamış olur. Nurettin Topçu’nun kimlerden etkilendiğine dair yapılan araştırmalar onun Fransa’daki fel-sefe eğitimini, Bergson, Blondel ve Massignon’un Nurettin Topçu üze-rindeki etkilerini konu eder. İşbu etkileri irdelemekle başlayan çalışma-ların ulaştıkları neticeyse çoğunlukla şu yöndedir: Nurettin Topçu, Batı felsefesinden özellikle Bergson mistisizminden çok etkilenmiş, Blon-del’in “hareket düşüncesi” bütün felsefesine hâkim olmuş ve Mas-signon sayesinde sufileri tanımıştır. Nurettin Topçu’nun kim(ler)den etkilendiği sorunsalını merkeze alarak önce İslâm düşünce gelenek-leriyle sonra ise hocalarının görüşleriyle onun görüşleri arasında mu-kayese yapacağım. Mukayesenin sonucuyla birlikte Nurettin Top-çu’nun hangi düşünce geleneğinin devamında konumlandırılabileceği sorusu da cevaplanmış olacak. Blondel’den asırlar önce hareket kavra-mının geliştirildiği, Bergson’dan asırlar önce tasavvuf metafiziğinde sezgi kavramının merkezi yer tuttuğu olgusu söz konusu çalışmalard