Valentin Grigoryeviç Rasputin’in Matyora’ya Veda Uzun Öyküsünün Köy Nesri Bağlamında İncelenmesi


Creative Commons License

Tetik K.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.14, ss.398-410, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2019
  • Doi Numarası: 10.29000/rumelide.
  • Dergi Adı: RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MLA - Modern Language Association Database, ERIHPlus, TR DİZİN (ULAKBİM), Index Copernicus, Root Indexing, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.398-410
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Köy nesri, 1950’li ve 80’li yıllar arasında Sovyet edebiyatına damgasını vuran edebî bir akımdır. Söz konusu akımın ortaya çıkışı dönemin tarihî olaylarıyla bağlantılıdır: Birinci Dünya Savaşı (1914- 1918), Ekim Devrimi (1917), İç Savaş (1917-1922), 1920’lerin başındaki kıtlık, NEP [Yeni Ekonomi Politikası (1920’li yıllar)], İkinci Dünya Savaşı (1939-1945), Kolektifleştirme (1928-1933) ve sanayileşme. Köy nesri yazarı Valentin Rasputin’i (1937-2015), çocukluğunun geçtiği Atalanka köyünün Bratsk hidroelektrik santrali projesi nedeniyle yaşanan su taşkını ve köy halkının köyü terk ederek başka bir yere taşınmak zorunda kalması oldukça etkiler. Doğup büyüdüğü toprakların sular altında kalması ve yazın sanatının ilk yıllarında Doğu Sibirya’da muhabir olarak çalışırken inşaat projeleri ve yerel halklar hakkında edindiği değerli bilgiler Matyora’ya Veda (1976) eserinde yankısını bulur. Söz konusu makalede, Rusya tarihi çerçevesi içerisinde “Rus edebiyatında köy nesri” genel hatlarıyla ele alınmış, Valentin Rasputin’in yazın sanatından ve köy nesri eserlerinden bahsedilmiştir. Özellikle de yazarın Matyora’ya Veda adlı uzun öyküsü köy nesri bağlamında tarihsel ve sosyolojik yöntemle irdelenmiştir. İnceleme sırasında insan-doğa ilişkisi, sâliha kadın imgesi, kuşak çatışması, bellek ve ev imgelerinin yanı sıra eskatoloji, apokalipsis ve aksiyoloji gibi konulara da değinilmiştir.