Kapımızdaki Kriz: Sıcak Hava Dalgaları

Creative Commons License

Gönç Şavran T.

Sosyal Bilimler ve Sağlık Bülteni, cilt.2, sa.7, ss.6-16, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

İklim krizinin derinleşmesiyle birlikte aşırı sıcaklıklar ve sıcak hava dalgaları, giderek daha sık ve yıkıcı biçimde günlük yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Küresel sıcaklık rekorlarının her yıl yeniden kırılması, sıcak hava dalgalarını yalnızca meteorolojik değil, aynı zamanda toplumsal bir sorun haline getirmektedir. Bu çalışma, son on yıllarda yaşanan önemli sıcak hava dalgalarının —Doğu Asya (2021), Rusya (2010), Fransa (2003) ve Chicago (1995)— toplumsal etkilerini geriye dönük ve karşılaştırmalı bir biçimde incelemektedir. Bulgular, sıcak hava dalgalarının yaşlılar, enformel sektörde çalışanlar ve sosyal olarak izole yaşayan bireyler gibi savunmasız grupları orantısız biçimde etkilediğini; aynı zamanda sağlık, ulaşım ve enerji gibi temel sistemlerde zincirleme krizlere yol açtığını göstermektedir. Bu olaylar, yalnızca ölüm ve hastalık oranlarını artırmakla kalmamakta, aynı zamanda mevcut sosyal eşitsizlikleri görünür kılmakta ve derinleştirmektedir. Dolayısıyla sıcak hava dalgaları çevresel olduğu kadar toplumsal bir afettir. Türkiye örneğinde ise, sıcak hava dalgalarının ölüm oranlarını artırdığına dair bulgulara rağmen bu konuda yapılan akademik çalışmalar ve önleyici politikalar oldukça sınırlıdır. Gelecekte benzer felaketlerin etkilerini azaltabilmek için bu alanda toplumcu bir perspektifle yürütülecek araştırmaların ve uyum politikalarının geliştirilmesi gerekmektedir.