Bond Requirement of Foreign Persons in Turkish Law Catio Judicatum Solvi

Aygün M.

2010 Annual Meeting of the Law and Society Association, Illinois, Amerika Birleşik Devletleri, 27 - 31 Mayıs 2010

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Illinois
  • Basıldığı Ülke: Amerika Birleşik Devletleri
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yabancının dava açma hakkı, devletler açısından uluslararası bir yükümlülüktür. Türk hukukunda hak arama hürriyeti, Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hak hem yabancılar, hem de Türk vatandaşları açısından Anayasal güvence altına alınmıştır. Yine Anayasa’nın 16. maddesine uyarınca yabancılar için hak arama hürriyeti, uluslararası hukuka uygun olarak kanunlarla sınırlandırılabilir. Türk hukukunda dava açma hakkı bakımından yabancılar için getirilen tek sınırlama teminat yatırma yükümlülüğüdür.

Teminat yatırma yükümlülüğü, Türk hukukunda hem Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK m. 48), hem de Hukuk Muhakemeleri Usul Kanunu (HUMK m. 96 vd.)’da düzenlenmiştir. HUMK’ da düzenlenen teminat yükümlülüğü yerleşim yeri kriterine bağlanmış iken, MÖHUK’da düzenlenen teminat yükümlülüğü yabancılık kriterine bağlanmıştır. Buna göre, Türk mahkemesinde dava açan, davaya katılan veya icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleriyle karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. Mahkeme, dava açanı, davaya katılanı veya icra takibi yapanı karşılıklılık esasına göre teminattan muaf tutar.

Bu çalışmada MÖHUK’da düzenlenen teminat, hem usul, hem de esas bakımından inceleme konusu yapılacak olup, konuyla ilgili Yargıtay’ın kararlarına yer verilecektir. Çalışma, ulaştığımız vargıların yer aldığı sonuç kısmıyla tamamlanacaktır.

Right to sue of foreign persons is a international obligation about states. This right is regulated in Turkish Constitution (art. 36). The freedom of seeking justice about foreign persons is restricted in conformity with international law as to art. 16 of Turkish Constitution. The only limitation is bond requirement about right to sue of foreign persons.

Bond requirement is arranged in Turkish Code on Private International Law (art. 48) and also Turkish Code on Civil Procedure (art. 96… et seq.) in Turkish Law. According to this rules, foreign real and legal persons commencing or joining an action, or proceeding, before the Turkish courts must post a bond, in an amount to be determined by the court. The bond should be sufficient to cover the probable cost and damages to opposing party. The court exempt a plaintiff, or petitioner or joinder, from the bond requirement on the basis of reciprocity.