Akademik Veri Yönetim Sistemi
Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, cilt.60, sa.4, ss.4345-4356, 2025 (TRDizin)
Bu araştırma, aşurenin gastronomi merkezli çok boyutlu işlevlerini Sosyal Sermaye Teorisi bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır. Literatürde aşureye ilişkin pek çok dini, tarihi ve kültürel çalışma bulunmasına rağmen, bu ritüelin gastronomi disiplini çerçevesinde sosyal sermaye üretimi, dayanışma ekonomisi ve kültürel miras aktarımı açısından değerlendirilmesine yeterince odaklanılmamıştır. Bu eksiklikten hareketle çalışmada, aşurenin yalnızca bir ritüel yemek değil, aynı zamanda toplumsal belleği güçlendiren ve farklı topluluklar arasında bağ kuran çok boyutlu bir kültürel unsur olduğu varsayılmıştır. Araştırmada nitel bir yaklaşım benimsenmiş, veri toplama sürecinde literatür taraması ve doküman incelemesi yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler, tematik içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiş; kodlama sürecinde kaynaklarda tekrarlanan kavramlar belirlenerek sosyal, ekonomik, kültürel ve sembolik olmak üzere dört ana tema altında sınıflandırılmıştır. Analiz sonucunda, aşurenin sosyal boyutta paylaşma, dayanışma ve komşuluk ilişkilerini güçlendiren bir işlev üstlendiği; ekonomik boyutta yerel üretime, tarımsal çeşitliliğe ve dayanışma ekonomisine katkı sunduğu; kültürel boyutta somut olmayan kültürel miras niteliği taşıdığı; sembolik boyutta ise bereket, birlik ve matem gibi çok katmanlı anlamlar barındırdığı ortaya çıkmıştır. Elde edilen bulgular, aşurenin sosyal sermaye üreten ve toplumsal belleği besleyen çok katmanlı bir miras olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir. Bu yönüyle çalışma disiplinler arası bir katkı sunmakta; gelecek çalışmalar için aşurenin turizm, kültürel diplomasi ve sürdürülebilirlik bağlamında da incelenebilmesine zemin hazırlamaktadır.