Akademik Veri Yönetim Sistemi
FOLKLOR/EDEBIYAT: HALKBILIM, ETNOLOJI, ANTROPOLOJI, EDEBIYAT, cilt.31, sa.121, ss.223-244, 2025 (ESCI)
Rus edebiyatında realizm akımının bir eğilimi olan “Znaniye” realizmi, aynı adlıyayınevinin etrafında toplanan Maksim Gorki, İvan Bunin, Aleksandr Kuprin, Le-onid Andreyev ve Vikenti Veresayev gibi birçok yazarın oluşturduğu edebî birliktarafından temsil edilir. Liderleri Maksim Gorki’nin, Znaniye Yayınevi’nin başınageçtiği 1902 yılından 1913’e kadar basılan eserlerle Rus edebiyatında sosyalistrealizm akımının temelleri atılır. Ele alınan yapıtlarda, burjuva eleştirisi yapılmayave işçilerin sesleri duyurulmaya başlanır. Böylece 1900-1910’lu yılların edebiya-tında Marksist bir gelenek ortaya çıkar. Bu geleneğin hedefi, devrimci propagandave ajitasyon içeren eserler aracılığıyla, yeni okur kitlesini oluşturan işçilerde sınıfbilinci uyandırmak yoluyla onları sosyal adalet ve eşitlik için harekete geçirmektir. Bilindiği üzere, sınıflara ayrılmış bir toplumda yaşanan çatışmaları ve bu çatışmaların doğurduğu psikolojiyi derinlemesine incelemeden bir halkın ya da bir çağın edebiyatını anlamak mümkün değildir. Bu doğrultuda, Marksist eleştiri yöntemiyle ele alınan bu çalışmada, sosyalist realizme geçiş sürecini temsil eden Znaniyerealizminin tanıtılması, onun edebî ve toplumsal rolünün ortaya konulması amaç-lanmıştır. Araştırma ve incelemeler sonucunda, söz konusu edebî eğilimin özellik-lerine uygun olarak küçük burjuvayı eleştiren, işçi sınıfını ise bilinçlendirmeyi veeyleme geçirmeyi misyon edinen devrimci ruhla yazılmış, düzyazı, şiir ve tiyatro türlerinde çeşitli Marksist eserlerin kaleme alındığı tespit edilmiştir.