Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. Uluslararası Uludağ Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 04 Kasım 2023, ss.531-537
I. PETRO’NUN KÜTÜPHANESİ’NDE RUSÇA ÇEVİRİ ESERLER
XVIII. yüzyıl başlangıcında Rusya için çeviri edebiyatı büyük bir öneme sahiptir. I. Petro’nun reformlarıyla, Rusya’nın Batı Avrupa ülkeleriyle bağlantıları genişlemiş ve bu ülkelerin kültürlerine ilgi artmıştır. Yabancı ülkelerle siyasi, ekonomik, teknik ve bilimsel temaslar yabancı edebiyata karşı ilgi duyulmasını ve bu yönde büyük bir talep oluşmasını da beraberinde getirmiştir. Çeviri edebiyatı hızla gelişen Rus toplumunun artan ihtiyaçlarını karşılamak için en önemli araçlardan biri haline gelmiştir. Yabancı dillerden eser çevirmenin öneminin farkında olan Petro, hükümdarlığı boyunca Rusçaya kazandırılan eserlerin çevirilerini kendisine teslim edilmesini talep etmiştir. Böylece günümüzde Bilimler Akademisi Kütüphanesi'nin temelini oluşturan Petro’nun kütüphanesi ortaya çıkmıştır. Petro’nun sürekli kullandığı eserlerden oluşan kütüphanesi, onun şehircilik, tarım, ticaret, askeri yapılanma vb. alanları kapsayan faaliyetlerinde bir rehber görevi görmüştür. Çalışmamızda yaklaşık iki bin eser içeren kütüphaneden sadece Rusçaya çevrilen eserler ele alınmıştır. Bu eserler konularına göre sınıflandırılmış ve alfabetik olarak sıralanmıştır. Böylece Petro’nun kütüphanesinde askeri eğitim ve yapılanma, coğrafya, edebiyat, yabancı dil, felsefe, itfaiyecilik, matematik, mimari ve şehir planlama alanlarını kapsayan çeviri eserler mevcut olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca az sayıda dini konulu çeviriler de mevcuttur. Çalışmamızda Rusça çevirilerden askeri eğitim ve yapılanma, coğrafya, dini metinler, edebiyat, yabancı dil ve felsefe konulu eserlerden öne çıkanlar ele alınmıştır. Bunun yanı sıra söz konusu eserleri Rusçaya kazandıran çevirmenler tanıtılmaya gayret edilmiştir. Genel olarak Sefarette görev yapan bu çevirmenlerin isimleri Rus kültür tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Anahtar Kelimeler: I. Petro, Kütüphane, Rusça, Çeviri, Çevirmen, Eser
WORKS IN RUSSIAN TRANSLATION IN THE LIBRARY OF PETER THE FIRST
Translated literature was of great importance for Russia at the beginning of the 18th century. With the reforms of Peter the First Russia's connections with Western European countries expanded and interest in the cultures of these countries increased. Political, economic, technical and scientific contacts with foreign countries have brought about an interest in foreign literature and a great demand in this direction. Translated literature hasbecome one of the most important tools to meet the increasing needs of the rapidly developing Russian society. Aware of the importance of translating works from foreign languages, Peter the First requested that the translations of works translated into Russian be delivered to him during his reign. Thus, Peter's library emerged, which today forms the basis of the Library of the Academy of Sciences. In our study, only the works translated into Russian from the library containing approximately two thousand works were examined. These works are classified according to their subjects and listed alphabetically. Thus, it was determined that there were translated works in Peter's library covering the fields of military training and structuring, geography, literature, foreign languages, philosophy, firefighting, mathematics, architecture and city planning. There are also a small number of religious-themed translations. In our study, prominent Russian translations of works on military training and structuring, geography, religious texts, literature, foreign languages and philosophy were discussed. In addition, efforts have been made to introduce the translators who translated these works into Russian.
Keywords: Peter the First, Library, Russian, Translation, Translator, Works