Kanunlar İhtilâfı Hukukunda Yapay Zekâ

7. Uluslararası Asoscongress Hukuk Sempozyumu, Eskişehir, Türkiye, 27 Mayıs 2021, ss.145-146

Önüne yabancı unsurlu uyuşmazlık gelen Türk hâkimi, Türk kanunlar ihtilâfı hukuku

kurallarını uygulaması neticesinde hüküm statüsünü (lex causae) yabancı hukuk olarak

tayin

etmişse, kural olarak, yabancı hukuku uygulamakla yükümlüdür. Keza, Milletlerarası Özel

Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 2. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, “Hâkim, Türk

Kanunlar ihtilâfı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı huku

ku re’sen uygular.

Hâkim yetkili yabancı hukukun muhtevasının tespitinde tarafların yardımını isteyebilir”.

Yabancı hukukun uygulanması konusu, Milletlerarası Özel Hukukun en çetrefilli ve önemli

konularından biridir. Her ne kadar yabancı hukuk hakkında bi

lgi edinilmesi hususunda çeşitli

yöntemler olsa da yabancı hukuk hakkında tatmin edici düzeyde veri toplanması oldukça

zaman alan ve yargılamada gecikmelere neden olan bir husustur. Yapay zekâ günümüzde pek

çok alanda uygulanmaktadır. Dünya genelinde yakla

şık 40 yıllık bir süreçte hukuk alanında

da yapay zekâ araştırmaları yapılmaktadır. Tam a

nlamıyla yapay zekâ araçları olmasa da,

ulusal ve uluslararası veri tabanları, kanun, içtihat ve literatür arama motorları gibi araçlar

hukukçuların günümüzde sıklıkla istifade ettikleri yazılımlardır. Söz konusu bu yazılımların

yapay zekâ teknolojisiyle d

esteklenmesi durumunda yukarıda belirttiğimiz yabancı hukuk

hakkında bilgi edinilmesi hususunun artık sorun olmaktan çıkacağı düşünülmektedir. Elbette

böyle bir sistemin yapay zekâ teknolojisiyle modellenmesi ve kullanıma sunulması, başta

Adalet Bakanlığı

ve üniversiteler olmak üzere pek çok paydaş kurum, kuruluş ve sivil toplum

örgütlerinin katılımıyla mümkün olabilecektir. Bu Tebliğde kanunlar ihtilafı hukuku alanıyla

sınırlı kalmak kaydıyla, yabancı hukuk hakkında bilgi edinilmesi konusunda yapay zekâ

knolojisinin katkısı çeşitli yönleriyle incelenecektir.