Akademik Veri Yönetim Sistemi
Balkan 12th International Conference on Social Sciences, Skopje, Makedonya, 1 - 03 Kasım 2024, ss.398-407
Bu çalışma, İtalyan halk tiyatrosu geleneği Commedia dell'Arte ile 18. yüzyılda İtalya'da doğan
Opera Buffa (komik opera) arasındaki etkileşimi Wolfgang Amadeus Mozart’ın Figaro’nun
Düğünü operası üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Bu inceleme, İtalyan sanat tarihinin iki
önemli eğlence odaklı geleneğinin toplumsal yapıdaki çelişkileri ve sınıfsal çatışmaları mizahi
bir dille ele alma biçimlerinin anlaşılması bakımından önemli görülmektedir. Her iki tür de kimi
zaman doğrudan kimi zaman dolaylı olarak toplumsal eleştiriler içeren mizahi unsurların
işlendiği yapılarıyla öne çıkmaktadırlar.
Bu yaklaşımın en başarılı örneklerinden birisi de Mozart’ın Figaro’nun Düğünü operasıdır.
Figaro’nun Düğünü'nün temelini oluşturan orijinal metin 1775 yılında Pierre-Augustin
Beaumarchais tarafından yazılan Le Barbier de Séville (Sevil Berberi) eseridir. Bu metin
kaleme alınmasının ardından sınıfsal ve toplumsal dinamikleri mizahi bir üslupla ele alan yapısı
nedeniyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Orijinal metin 1786 yılında Lorenzo Da Ponte tarafından
yeniden ele alınarak Le Nozze di Figaro (Figaro’nun Düğünü) adıyla opera librettosu haline
getirilmiş ve Mozart tarafından bestelenmiştir.
Alan yazın incelemesi yapılarak gerçekleştirilen bu çalışma, Commedia dell'Arte arketiplerinin
Figaro’nun Düğünü operasına dolaylı etkilerinin bulunduğunu ortaya koymaktadır. Bu
bağlamda eserin baş kahramanı Figaro'nun kurnaz ve zeki bir hizmetkâr olan Zanni arketipiyle
örtüştüğü; Kont Almaviva'nın kibirli ve yaşlı bir efendi olan Pantalone'yi andırdığı; Susanna'nın
ise zekâsı ve manipülatif doğasıyla Colombina arketipine benzediği tespit edilmiştir. Ulaşılan
bulguların ışığında bu karakterlerin operada hem komik ögelerin vurgulanmasında hem de
sosyal hiyerarşiye yönelik eleştirinin işlenmesinde merkezî bir rol oynadıkları anlaşılmaktadır.
Çalışmanın sonuçları Figaro’nun Düğünü'nde ironi ve mizah unsurlarının sosyal sınıflar
arasındaki çatışmayı eleştiren güçlü bir araç olarak kullanıldığını ortaya koymaktadır.
Gelecekte benzer çalışmaların yapılması ve ilgili alan yazına sağlanan katkının artırılması
önerilmektedir. Zira bu tür çalışmaların yapılması yalnızca eserlerin içerdiği toplumsal eleştiri
ve mizahi unsurların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmakla kalmayacak, aynı zamanda
gelecekte bu eserleri sahneleyecek olan icracılara yaratıcı sahneleme fikirlerinin sunulmasını
da sağlayacaktır.
This study aims to examine the interaction between the Italian folk theater tradition Commedia
dell'Arte and Opera Buffa (comic opera), which emerged in 18th-century Italy, through
Wolfgang Amadeus Mozart’s opera The Marriage of Figaro. This examination is considered
important for understanding how these two significant entertainment-oriented traditions of
Italian art history address social contradictions and class conflicts in a humorous manner. Both
genres stand out with their structures, which sometimes directly and sometimes indirectly
incorporate humorous elements that carry social critiques.
One of the most successful examples of this approach is Mozart's The Marriage of Figaro. The
original text that forms the basis of The Marriage of Figaro was written by Pierre-Augustin
Beaumarchais in 1775 under the title Le Barbier de Séville (The Barber of Seville). After its
creation, the text gained attention due to its humorous take on class and social dynamics. The
original text was later adapted in 1786 by Lorenzo Da Ponte into an opera libretto titled Le
Nozze di Figaro (The Marriage of Figaro), which was composed by Mozart.
This study, conducted through a literature review, reveals that Commedia dell'Arte archetypes
had indirect influences on The Marriage of Figaro. In this context, it was determined that the
opera's protagonist Figaro aligns with the archetype of Zanni, the cunning and intelligent
servant; Count Almaviva resembles Pantalone, the arrogant and old master; and Susanna
mirrors the archetype of Colombina with her intelligence and manipulative nature. The findings
indicate that these characters play a central role in emphasizing both the comic elements and
the critique of social hierarchy within the opera. The results of the study show that irony and
humor in The Marriage of Figaro are used as powerful tools to critique the conflict between
social classes.
It is recommended that similar studies be conducted in the future to contribute further to the
relevant literature. Such studies will not only help better understand the social criticism and
humorous elements embedded in these works but will also provide creative staging ideas for
performers who will stage these works in the future.