12. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, Edirne, Turkey, 20 - 23 May 2024, pp.627-628, (Summary Text)
Disasters constitute the undeniable reality of Turkey due to reasons such as the characteristics of the geographical region and its geological structure. In order to understand and define the concept of disaster management, it is important to know the basic concepts related to disaster. Events that may occur due to natural, human and technological causes and that may adversely affect human life and activities can be defined as hazards. The probability of realization of hazards can be explained as risk. Disasters, on the other hand, can be expressed as great losses and damages caused as a result of the probabilities of realization of hazards ceasing to be probabilities and realizing in a long or short time and negatively affecting human life in every aspect. Disaster management refers to the process including the stages that can be defined as risk management before the disaster, crisis management during and after the disaster and disaster training, which includes mitigation, preparedness for disasters, intervention, improvement activities after the disaster. In disaster management, education and training come to the forefront in order to raise conscious individuals who are knowledgeable and ready for disasters and to increase social awareness. Education with an interdisciplinary approach is possible with the middle school Social Studies course. Since curricula and textbooks are tools that enable students to learn by getting to know the environment they live in, it is important to examine the 5th, 6th and 7th grade Social Studies textbooks taught in the period 2023-2024 with the 2023 Social Studies curriculum in terms of disaster management. The aim of the research is to examine how disaster management is included in the Social Studies curriculum and 5th, 6th and 7th grade Social Studies textbooks and how the stages of disaster management are described. This research is conducted by employing document analysis design of qualitative research methods. The data of this research, the analysis of which is ongoing, are analyzed with an inductive approach. Keywords: Disaster Management, Social Studies Textbook, Social Studies Curriculum
Bulunduğu coğrafi bölgenin özellikleri, sahip olduğu jeolojik yapı gibi nedenlerden dolayı afetler, Türkiye’nin yadsınamaz gerçeğini oluşturmaktadır. Afet yönetimi kavramının anlaşılabilmesi, tanımlanabilmesi için afetle ilgili temel kavramların bilinmesi önemlidir. Doğal, beşeri, teknolojik kaynaklı nedenlerle oluşabilen insanın yaşamını, faaliyetlerini olumsuz etkileyebilen olaylar tehlike olarak tanımlanabilir. Tehlikelerin gerçekleşme olasılıkları risk olarak açıklanabilir. Afetse tehlikelerin gerçekleşme olasılıklarının olasılık olmaktan çıkarak uzun veya kısa sürede gerçekleşerek, insan yaşamını her açıdan olumsuz etkilemesi sonucunda oluşturduğu büyük kayıplar, zararlar olarak ifade edilebilir. Afet yönetimi zarar azaltma, afetlere hazırlıklı olma, müdahale etme, afet sonrasında iyileştirme çalışmalarının olduğu afet öncesinde risk yönetimi, afet sırasında ve sonrasında kriz yönetimi olarak tanımlanabilen aşamaları ve afet eğitimini de içeren süreci ifade eder. Afet yönetiminde bilgili, afete hazır bilinçli bireyler yetiştirmek, toplumsal farkındalığı artırmak için öne eğitim-öğretim çıkmaktadır. Disiplinler arası yaklaşımın benimsendiği eğitim ortaokul Sosyal Bilgiler dersiyle mümkündür. Eğitim-öğretim süreçlerinde öğretim programları ve ders kitapları öğrencilerin yaşadıkları çevreyi tanıyarak öğrenmelerini sağlayan birer araç olduğu için 2023 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’yla 2023-2024 döneminde okutulan 5.6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarının afet yönetimi açısından incelenmesi araştırmanın önemini oluşturmaktadır. Araştırmanın amacını Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’yla 5.6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında afet yönetiminin nasıl yer aldığı, afet yönetimi aşamalarının nasıl tasvir edildiğinin incelenmesi oluşturmaktadır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinin doküman incelemesi deseninde yapılmaktadır. Analizi devam etmekte olan bu araştırmanın verileri tümevarımsal yaklaşımla analiz edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Afet Yönetimi, Sosyal Bilgiler ders kitabı, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı