Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi, cilt.3, sa.8, ss.661-695, 2007 (Hakemli Dergi)
Milletlerarası
ticarî tahkime ilişkin hakem kararlarına karşı iptal yoluna başvuru,
uluslararası sözleşmeler ile değişik yabancı ülke mevzuatlarında düzenleme
altına alınan bir hukukî çaredir. Ülkemizde de, 21.06.2001 tarih ve 4686 sayılı
Milletlerarası Tahkim Kanunu, hakem kararlarına karşı başvurulabilecek (tek) hukukî
çare olarak iptal yolunu kabul etmiştir.
Bilindiği
üzere, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun iç tahkime ilişkin hükümlerinde
hakem kararlarına karşı başvurulabilecek yol olarak, temyiz kanun yolu
düzenleme altına alınmıştır (m. 533 vd.). Ancak, milletlerarası tahkim
açısından durum farklıdır. Keza, Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Türk hukukuna
getirmiş olduğu en önemli yeniliklerden birisi, hakem kararlarına karşı
başvurulacak bir hukukî çare olarak, iptal yolunu düzenleme altına almış
olmasıdır. Böylece, Türk hukukunda milletlerarası nitelikli hakem kararlarına
karşı, temyiz yolu kapatılmış olup, sadece iptal davası açma imkânı
getirilmiştir.
Bu çalışmada,
genel hatlarıyla, milletlerarası ticarî tahkimde hakem kararlarına karşı hukukî
çare olarak kabul edilen “hakem kararlarının iptali” konusu incelenecektir.
Çalışmada, önce, hakem kararının iptalinin hukukî niteliği incelenecek ve hakem
kararının iptali ile temyiz kanun yolu arasındaki esaslı farklar üzerinde
durulacaktır. Daha sonra, tahkime ilişkin bazı uluslararası düzenlemelerde
hakem kararlarının iptali inceleme konusu yapılacaktır. Bu bağlamda, UNCITRAL Model Kanunu, Avrupa (Cenevre)
Sözleşmesi ve Washington
Sözleşmesi’nin hakem kararlarının iptaline yönelik hükümleri tahlil
edilecektir. Daha sonra, İsviçre, Fransa ve İngiltere hukuklarında
milletlerarası nitelikli hakem kararlarının iptali için öngörülen hükümler
incelenecektir. Son olarak, Türk Milletlerarası Tahkim Kanunu açısından hakem
kararlarına karşı başvurulabilecek iptal davası inceleme konusu yapılacaktır.
Burada, özellikle iptal davasının açılmasında yetkili ve görevli olan mahkeme,
iptal davasından feragat, iptal davasında yargılama usûlü, iptal davasının
açabilmesi için gerekli olan nedenler ve iptal kararının sonuçları üzerinde
durulacaktır.