Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2023
Günümüzde yaygınlığı hem gelişmiş ülkelerde hem de ülkemizde en yüksek oranda artan özel gereksinimli grup olarak Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) iken OSB’ndan etkilenen ya da OSB tanısı alma riski olan küçük çocuklara, ebeveynlerine ve bu grupla çalışan eğitimci/uzmanlara yönelik tanıdan müdahaleye pek çok çalışmalar yapılmakta ve uygulamalar hayata geçirilmektedir. “Tek beden herkese uymaz! (One size does not fit all!)” mottosu ile OSB’ndan etkilenen ya da OSB tanısı alma riski olan küçük çocuklara ve ebeveynlerine yönelik farklı yaklaşımlara dayalı eklektik (hibrit) müdahale programları uygulanmaktadır. “Otizm Spektrum Bozukluğu: İlişki Temelli-Gelişimsel-Davranışsal Yaklaşımlar ve Müdahaleler” adlı elinizdeki bu kitap, kendisini farklı yaklaşımlara (İlişki Temelli-Gelişimsel-Davranışsal Yaklaşımlara) dayalı program olarak adlandıran eklektik (hibrit) müdahale programları ve bu programlara temel oluşturan yaklaşım/teoriler hakkında bilgiler vermektedir.
Kitabın birinci ve ikinci bölümünde “Otizm Spektrum Bozukluğu: Tanım, Tarihçe, Nedenler ve Yaygınlık” ve “Otizm Spektrum Bozukluğu: Özellikler” hakkında bilgiler verilirken kitabın üç, dört ve beşinci bölümlerinde sırası ile “Nörobilim (Sinirbilim/Neuroscience)”, “Bilişsel Kuramlar”, ve “Bağlanma Kuramı, Transaksiyonel/Karşılıklı Etkileşim Kuramı ve Biyoekolojik Kuram” hakkında açıklamalar yer almaktadır. Kitabın altıncı bölümü “Otizm Spektrum Bozukluğu: Kanıt Temelli Uygulama Raporları”na odaklanmaktadır.
Kitabın son beş bölümünde kendisini ilişki temelli, gelişimsel ve davranışsal olarak tanımlayan erken müdahale programlarına odaklanmaktadır. Yedinci bölümde “Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programı-ETEÇOM (Responsive Teaching-RT)”, sekizinci bölümde “İlişki Geliştirme Müdahalesi (Relationship Development Intervention [RDI]), DIR/Floortime Modeli (Developmental, Individual Differences/Floortime [DIR/Floortime]), Oyun Projesi (The PLAY Project)”açıklanırken dokuzuncu bölümde “Temel Tepki Öğretimi (Pivotal Response Treatment) ve SCERTS Modeli”, onuncu bölümde “Denver Erken Başlama Modeli (Early Start Denver Model-ESDM) ve onbirinci bölümde “Genişletilmiş Doğal Bağlama Dayalı Dil Becerilerini Destekleme Öğretimi (Enhanced Milieu Teaching-EMT)” hakkında özet bilgiler yer almaktadır.
Bu kitap ile amacımız erken çocukluğun ve OSB’nun kapsamlılığı, karmaşıklığı, kritik önemi gereği farklı yaklaşımları ve teorileri ve bu yaklaşımlara dayalı müdahale uygulamalarını birlikte ele alan bazı uygulamaları alanla ilgilenen okuyucular ile buluşturmaktır.
Kitabın başta OSB alanına katkı sunması amacıyla, kitapta emeği olan tüm yazarlarımıza ve bu kitabı okuyucu ile buluşturan PEGEM AKADEMİ ailesine teşekkür ederiz.
Prof. Dr. İbrahim H. DİKEN & Doç. Dr. Özlem TOPER
Eş Editörler
Ekim 2023