Sosyo-Bilişsel Söylem Çalışması Perspektifinden Bir Kadın Cinayeti Haberinin Çözümlemesi

Tuna, YAVUZ; Özer, Ömer

Sosyo-Bilişsel Söylem Çalışması Perspektifinden Bir Kadın Cinayeti Haberinin Çözümlemesi

Atıf İçin Kopyala

Tuna Y., Özer Ö.

Global Media Journal Turkish Edition, cilt.14, sa.27, ss.79-95, 2023 (Hakemli Dergi)

Yayın Türü: Makale / Tam Makale
Cilt numarası: 14 Sayı: 27
Basım Tarihi: 2023
Dergi Adı: Global Media Journal Turkish Edition
Derginin Tarandığı İndeksler: EBSCO Education Source
Sayfa Sayıları: ss.79-95
Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada Teun Adrian van Dijk’ın eleştirel söylem çözümlemesi bakımından geliştirdiği makro-mikro şemasının, bir Türkçe habere “doğru biçimde” uygulaması yapılmıştır. Uygulama, Türkiye'de işlenen bir kadın cinayeti haberi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Habere göre bir kadın eşinden boşanmak istemiştir. Bunun üzerine eşi kendisiyle görüşmek istemiştir. Görüşmede tartışma çıkmıştır. Erkek eş, kadın eşi öldürmüştür. Çözümleme sonunda, makro-mikro şemasının Türkçe haberleri açıklama gücü bulun- duğu saptanmıştır. Şemanın tüm unsurlarının haberde geçerli olduğu görülmüştür. Örneğin ana olay ideolojik olarak sunulmuştur. Şemanın sentaktik çözümleme unsuru da uyumlu çıkmıştır. Çözümleme aynı zamanda haberin söyleminde ideolojik üretim yapıldığını da ortaya koymuştur. Çözümlemede temel tez doğru çıkmıştır ve amaç gerçekleştirilmiştir. Sonuçta bu çalışma Teun Adrian van Dijk’ın makro-mikro şemasını Türkçe habere doğru uygulamıştır.