Akademik Veri Yönetim Sistemi
Art-e Sanat Dergisi, cilt.17, sa.34, ss.115-130, 2024 (Hakemli Dergi)
Çalışmada Mozart’ın Zaide operasını bestelerken Avrupa’nın büyük bölümünü etkisi altına alan Türk modası ve bu modadan etkilenen diğer önemli yazar ve müzisyenlerle olan etkileşiminin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma Mozart’ın Zaide operasını bestelemeden önce eserle benzerlik gösteren Franz Joseph Sebastiani’nin Das Serail isimli müzikli oyunu ve François Marie Arouet Voltaire’in Zaire başlıklı tragedyası ile olan ilişkisi bağlamında sınırlandırılmıştır. Makale kapsamında ilk olarak Avrupa’da oryantalizmin nasıl ortaya çıktığı ve 17. yüzyılda etkili olan Türk opera akımı hakkında bilgi verilmiştir. Das Serail ve Zaide eserlerinin librettoları ilişkilendirilerek metinlerarası bağlantısı ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca Zaire tragedyası kullanılan tema ve konu benzerliği bakımından Das Serail ve Zaide ile karşılaştırılarak irdelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda Mozart’ın Zaide operasını bestelerken dönemin önde gelen yazarlarından Voltaire ve Sebastiani’den esinlendiği saptanmıştır. Bestecinin yüksek olasılıkla bu iki eseri de izlemiş ya da basılan metinlerinden haberdar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Literatür tarama yöntemi, doküman analizi ve nitel araştırma tekniği ile yapılan bu çalışma araştırmacılara Zaide operası hakkında kapsamlı bir kaynak oluşturması bakımından önemlidir.