COVID-19 Pandemisi Sürecinde 0-6 Yaş Aralığında Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ailelerin Kaygı Düzeyinin İncelenmesi


Creative Commons License

Erciyas S., Diken İ. H., Günden U. O.

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.38, sa.2, ss.414-436, 2025 (TRDizin)

Özet

Bu araştırmada Covid-19 Pandemisi sürecinde 0-6 yaş arasında özel gereksinimli çocuğu olan ailelerin durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin, ebeveynlerin durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin, kaygı düzeyinin demografik değişkenlerle ilişkisini, pandemi döneminde çalışma, Covid-19 geçirme, özel gereksinimli çocuklarını dışarı çıkarma durumlarıyla ilişkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ankara ilinde bulunan 0-6 yaş arasındaki özel gereksinimli çocukların aileleri oluşturmaktadır. Bu araştırmada, 101 ebeveyne Demografik Bilgi Toplama Formu, Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Araştırmanın yöntemi ilişkisel tarama modelidir. 101 katılımcıdan elde edilen veri ile korelasyon, t testi,  ANOVA ve Kruskal Wallis analizleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda ebeveynlerin durumluk ve sürekli kaygı puanları arasında pozitif ve anlamlı bir korelasyon tespit edilmiştir. Ancak, bu iki değişkenin ortalamaları karşılaştırıldığında (bağımlı örneklem t-testi ile), aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ebeveynler arası karşılaştırma yapıldığında ise annelerin kaygı puanları babalara göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Ayrıca özel gereksinimli çocukların yaşı küçüldükçe ailelerin kaygı seviyelerinin arttığı saptanmıştır. Pandemi döneminde çalışma durumunun kaygı düzeyinde etkili olduğu saptanırken diğer değişkenler ilişkisiz bulunmuştur. Araştırma bulgularına bakıldığında ilgili literatür ile paralel bulguların olduğu görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler: Kaygı Düzeyi, Aileler, Özel Gereksinimli Çocuklar, Erken Çocukluk, COVID-19 Pandemisi