Copy For Citation
Tolkun S.
TÜRK HARP DİLİ VE EDEBİYATI SEMPOZYUMU BİLDİRİ KİTABI 21-22 Haziran 2022, Ankara, Turkey, 21 - 22 June 2022, pp.115-124, (Full Text)
Türkistan Muhtar Hükûmeti’nin Kızıl Ordu ve Taşnak terör örgütü tarafından yıkılması sonucu başlayan halk ayaklanması bilindiği gibi sabık Soyvet Birliği idaresi tarafından karalama amacıyla basmacılık olarak adlandırılmıştı. Basmacı kelimesi Türkistan lehçelerinde baskıncı, istilacı, haydut, çapulcu anlamlarına gelmektedir. Günümüz Özbek literatüründe basmacılık yerine İstiklalcilik kavramı kullanılmaktadır. Yıkılmasına yakın yıllar hariç, Sovyetler Birliği döneminde sistematik olarak İstiklalcileri karalama kampanyası edebiyatın ve sanatın her alanında sürdürülmüştür. Hatta halk edebiyatı ile ilgili yayınlarda bile bu kampanya karşımıza çıkar. Peki İstiklalcilere karşı halkın yaklaşımı gerçekte nasıldı? Zevki Velidi Togan’ın Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi kitabında bir dörtlüğünü kaydettiği “Askerler” türküsü bize Türkistan halkının İstiklalcilere karşı gerçek yaklaşımını açıkça göstermektedir.