MÜZİKTE KÜLTÜREL SENTEZ VE YENİLİKÇİ YAKLAŞIMLAR: NECİL KAZIM AKSES’İN ESERLERİNDE MAKAM VE MODERNİZM


Çelik D., Güncan Ö.

Yegah Müzikoloji Dergisi, cilt.8, sa.1, ss.279-302, 2025 (Scopus)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.51576/ymd.1572499
  • Dergi Adı: Yegah Müzikoloji Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Scopus, EBSCO Education Source, Index Copernicus, Root Indexing, Asos İndeks, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.279-302
  • Anadolu Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZ
Necil Kazım Akses (1908-1999), Türk müzik tarihinde Çağdaş Türk müziğinin kurucularından kabul edilen Türk bestecidir. 20. yüzyılın başlarında, Türkiye’nin Batı müziği ile olan bağlarını kuvvetlendirmek amacıyla yurtdışına gönderilen “Türk Beşleri” arasında yer almaktadır. Akses’in müziği, Batı’nın armonik yapısını ve formlarını, Türk müziğinin melodik ve ritmik zenginliğiyle harmanlamasıyla çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Akses, Türk müziğinin makamlarını ve melodik yapılarını modern armoni ile birleştirerek kendine özgü bir dil yaratmıştır. Bestelerinde senfonik yapıların yanı sıra oda müziği, konçertolar ve opera türünde eserlere de yer vermiştir. Anadolu ezgilerini ve halk müziği unsurlarını modern tekniklerle birleştiren Akses, bir yandan geleneksel kültürü yaşatmış, diğer yandan da bu formları Batı’nın gelişmiş formlarına entegre etmiştir.
Necil Kazım Akses, Türk müziğine olan bağlılığını daima sürdürmüş ve arkasında zengin bir müzikal miras bırakmıştır. Onun müziği, Türk müziği ve Batı müziği arasında kurduğu sentezle Türkiye’nin kültürel hayatında kalıcı bir iz bırakmıştır. Besteleri, sadece Türkiye’de değil, dünyada da yankı bulmuş ve çağdaş müzikte önemli bir yere sahip olmuştur. Akses’in müziği, köklerine bağlı bir modernizmi temsil etmekte ve günümüzde hâlâ klasik müzik repertuvarlarında yer bulmaya devam etmektedir.