Akademik Veri Yönetim Sistemi
Adalet Dergisi, cilt.2, sa.73, ss.403-424, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, devlet başkanlarının yasama organında kabul edilen kanunları geri gönderme yetkisi ve bu yetkinin zaman içindeki değişimi ele alınmaktadır. Kanunlaştırma sürecinde mutlak monarşilerden cumhuriyetlere doğru evrilen yolculukta devlet başkanlarının değişen rolü göze çarpmaktadır. Mutlak monarşilerin hüküm sürdüğü dönemlerde monarkın yasama organı tarafından kabul edilen bir kanun teklifini onaylayarak teklifin kanuna dönüşmesini sağladığı görülmektedir. Devlet başkanının kanunlaştırma sürecindeki rolü, özellikle mutlak monarşilerden meşruti monarşilere geçiş sürecinde ve cumhuriyetlerde aşılabilen bir yetkiye dönüşmüştür. Çalışmada, veto yetkisi ve geri gönderme kavramları arasındaki ayrıma değinildikten sonra, veto yetkisinin türlerinden bahsedilecektir. Türk hukukunda devlet başkanının kanunlaştırma süreci üzerindeki etkisine tarihsel olarak yer verilecek, Cumhurbaşkanının kanunlar üzerindeki geri gönderme yetkisinin yanı sıra anayasa değişikliklerine ilişkin kanunlar üzerindeki geri gönderme yetkisine de değinilecektir. Son olarak, 2017 yılında Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 6771 sayılı kanunla gerçekleştirilen Anayasa değişikliği sonrasında Cumhurbaşkanının geri gönderme yetkisinin güçleştirici bir niteliğe dönüşmesine değinilecektir. Zira değişiklik sonrasında, Cumhurbaşkanı tarafından bir kez daha görüşülmek üzere geri gönderilen bir kanunun aynen kabul edilebilmesi için TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğuna ihtiyaç duyulmaktadır. Böylece geri gönderme yetkisi geciktirici olmaktan çıkmıştır.