Research Information System
in: Siyasi, Sosyal ve Kültürel Yönleriyle Türkiye ve Rusya 4, Osman Köse, Editor, Berikan Yayınevi, Ankara, pp.205-219, 2020
Skaz (epik halk hikâyesi), tarihsel konuların işlendiği, kahramanların ait olduğu
sosyal tabakaya göre konuşturulduğu, bu yüzden sıklıkla halk dilinin, lehçenin ve mes-
leki söz kalıpların kullanıldığı anlatı türüdür. İlk skaz örneklerine Rus halk edebiyatın-
da rastlanır. Yeremeyev Destanı (Еремеево слово) ve Artyom’un Anahtarı (Артемов
ключ) skaz türüne örnek verilebilecek eserlerdir. Yazılı edebiyatta ise özellikle 1920’li
yıllarda neorealistlerin üslup arayışlarının bir sonucu olarak skaz anlatı türüne yoğun
bir şekilde başvurulur.
Bu çalışmada, XX. yüzyılın ilk yarısına damgasını vuran skaz üslubuna ilişkin
genel bilgi vermek ve bu bilgiyi örnek eser aracılığıyla somutlaştırmak amaçlanmıştır.
Bu doğrultuda, savaş nesri yazarı İsaak Babel’in İç Savaş (1917-1922) ve Sovyet-
Polonya Savaşı (1919-1921) konularını ele aldığı Kızıl Süvariler (Конармия, 1926) adlı
öykü derlemesinde yer alan Tuz öyküsünün üslup analizi yapılmıştır. İnceleme sonu-
cunda, Babel’in öyküde sıklıkla halk diline, yerel kelimelere ve jargona başvurduğu
tespit edilmiştir. Yazar, Kozak askerlerinin eğitimsizliklerini vurgulamak için yer yer
dilbilgisi hatalarına başvurmuştur. Üslup olarak skazı kullanarak eser kahramanlarına,
kendilerini tam ve eksiksiz bir şekilde ifade edebilme fırsatını tanımıştır.