Akademik Veri Yönetim Sistemi
Anadolu’ da Bir Çınar. Prof. Dr. Erol ALTINSAPAN’ a 60. Yaş Armağanı, Yelda Olcay Uçkan, Editör, Anadolu Yayınları, Eskişehir, ss.351-366, 2022
Eskişehir (Dorylaion)’in sıcak sularından
antik dönemden itibaren yazılı kaynaklarda bahsedilmiş ve günümüzde de bu sıcak
sular kullanılmaktadır. Bu çalışmayla kente gelen seyyahların izlenimlerinden
sıcaksular bölgesinde açılan hamam- ılıca ve çamaşırhane gibi yapılar hakkında
bilgi alarak bugün tam olarak tarihleyemediğimiz hamamların inşa tarihlerine
ışık tutmak amaçlanmıştır.
Kente gelen seyyahlar sıcak suların varlığından bahsetmekle birlikte
Barkley’in Erler Hamamı tanımının dışında hamam sayıları ve özellikleri
hakkında detaylı bilgi vermemişlerdir. Kentteki hamam sayısını en erken
öğrenebileceğimiz kaynak Matrakçı Nasuh (16.yy.)’un Eskişehir minyatüründe yer
alan içinde dışarıya akan suların gösterildiği kubbeli ve aydınlık fenerli iki
yapıdır. Çatı ile kaplı üçüncü yapı çamaşırhane olabileceğini düşündürmektedir.
Mevcut belgelerden sıcaksular bölgesindeki
hamamların en erken tarihlisi Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nce 15. yüzyıla
tarihlenen Erler Hamamı görünmektedir. Ancak Bizans dönemi kaynaklarından bu
bölgede Roma döneminden itibaren sıcak suların-hamamların kullanıldığını
öğrenmekteyiz. 1878 tarihinde Eskişehir’de konaklayan Barkley, hamam hakkında
en geniş bilgiyi vermiştir. Bu hamamın Roma hamamlarının güzel bir örneği
olduğunu belirterek daha erken bir tarihte inşa edilmiş olabileceğini
düşündürmüştür. 19. yüzyıla ait kayıtları bulunan diğer hamamlar ise Şengül
(Bahçeli) Hamamı, Alçık Hamamı ve Vakıf Hamamı’dır. Bu hamamlar günümüzde
açıktır ve hamam olarak işlevlerini devam ettirmektedir.