Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan değişim ve dönüşüm, her örgüt gibi kütüphane/
bilgi-belge merkezleri üzerinde de önemli etkiler yaratmıştır. Kütüphanelerin sundukları bilgi
hizmetlerinde, kâğıda dayalı sistemlerden elektronik sistemlere doğru bir geçiş yaşanmaktadır.
Yapılan büyük yatırımlar karşısında, bu sistemlerin öğretim elemanlarınca benimsenmesi
ve kullanımı giderek daha önemli bir hal almaktadır. Bu çalışmada elektronik kütüphane
hizmetlerinin öğretim elemanları tarafından benimsenmesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Anılan amaca ulaşabilmek için, Teknolojinin Kabulü Modeli, kuramsal bir
çerçeve olarak kullanılmış ve modelin genişletilmiş biçimlerinde bulunan bazı kişisel özellikler
de dikkate alınmıştır. Çalışmada Teknolojinin Kabulü Modeli kapsamında yenilikçilik, algılanan
özyeterlilik ve bilgisayar endişesi gibi kişisel faktörler incelenmiştir. Çalışma Anadolu Üniversitesi’nde
çalışan 426 öğretim elemanı ile gerçekleştirilmiştir. Benimseme sürecini açıklamada Yapısal Eşitlik
Modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Çalışma bulguları Teknolojinin Kabulü Modeli’nin elektronik
kütüphane hizmetlerinin benimsenmesini anlamak açısından yararlı bir kuram olduğunu ve
kişisel farklılıkların (yenilikçilik, algılanan özyeterlilik ve bilgisayar endişesi) algılanan kullanım
kolaylığı ve kullanışlılık aracılığıyla kullanma niyeti üzerinde etkili olduğunu göstermiştir. Tüm
kişisel farklılıkların algılanan kullanım kolaylığı üzerinde bir etkisi bulunmaktadır. Buna ek olarak,
yenilikçilik kullanıma yönelik tutum ve kullanma niyeti üzerinde doğrudan etkiye sahip çok daha
kapsamlı bir kavramdır. Ortaya konan model ile öğretim elemanlarının elektronik kütüphane
hizmetlerini benimsemesi (kullanımı) %47 oranında açıklanmaktadır.
Anahtar sözcükler: Elektronik kütüphane hizmetleri, Teknolojinin kabulü modeli, Kişisel
farklılıklar, Yapısal eşitlik modellemesi
The change occured in information and communication technologies has created a significant
impact on libraries and information-documentation centers like any organizations. Transitions
are taking place in paper-based systems toward electronic systems in the information services
that libraries offered. In the presence of large investments made, the adoption and use of these
systems by faculty members are becoming increasingly important. In this study, it is intended to
define the factors that affect instructors’ adoption/use of electronic library services. To achieve this
goal, Technology Acceptance Model (TAM) is used as a theoretical framework and some features
in the extenden versions of the model are also considered. In the study individual differences such
as innovativeness, self-efficacy and computer anxiety are examined within the context of TAM.
The study was conducted with a sample of 426 academic staff working in Anadolu University. The
structural equation modeling (SEM) technique was employed to explain the adoption process.
The results proved that TAM to be a good theoretical tool to understand instructors’ acceptance/
use of electronic library services and also demonstrate the effects of individual differences
(innovativeness, self-efficacy and computer anxiety) on usage intention through perceived ease of
use and perceived usefulness. All of the individual differences have significant effects on perceived
ease of use of electronic library services. In addition, innovativeness is a much broader concept,
that has direct effects on attitude and usage intention. The research model explains 47% of the
variance in the acceptance/use of electronic libraries by instructors.
Keywords: Electronic library services, Technology acceptance model, Individual differences,
Structural equation modeling
