Aleksandr Grinʼin "Al Yelkenler" Eserinin Neoromantizm Bağlamında İncelenmesi


Creative Commons License

Tetik K.

Journal of Modernism and Postmodernism Studies (JOMOPS), cilt.3, sa.3, ss.310-326, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Rus yazar ve şair Aleksandr Stepanoviç Grin (1880-1932), Al Yelkenler (Алые паруса) adlı uzun öyküsünü 1923 yılında yayımlar. Nesirde ağırlıklı olarak sosyalist gerçekçiliğin hüküm sürdüğü söz konusu dönemde yazılan eserlerde ele alınan başat konular, halkın içinde bulunduğu koşullarla bağlantılı olarak Ekim Devrimi, İç Savaş, proletarya gibi siyasal, toplumsal ve ekonomik sorunlardır. Aleksandr Grin, böylesine zor bir dönemde Rus halkına, ihtiyaçları olan hayal gücünü, iyimserliği ve mucizelerin yaşanabileceğine duyulan sarsılmaz inancı kazandırabilmek için Al Yelkenler adlı peri masalı niteliğini taşıyan uzun öyküsünü kaleme alır. Eserde, annesini bebekken kaybeden, küçük bir balıkçı köyünde babasıyla birlikte yaşayan Alsolʼun hikâyesi anlatılır. Öykü, Rus kültüründe geniş yankı bulur, hakkında şiirler yazılır ve şarkılar bestelenir. Aynı zamanda defalarca sahneye uyarlanır, film, tiyatro oyunu, bale, opera ve müzikal olarak gösterime girer. Al yelkenler, kutlamaların vazgeçilmez unsuru hâline gelir; her yıl Peterburgʼda, genellikle 25 Haziranʼda lise öğrencileri için düzenlenen mezuniyet şenliği sırasında gece 00:40ʼta Neva Nehriʼnin üzerinde devasa al yelkenli bir brik belirir. Bu yönüyle “al yelkenler”, Rus halkının bilincinde, mutluluğu ve umudu çağrıştırır. Bu çalışmayla, Rus ulusal kültüründe bir kült hâline gelen, ancak ülkemizde pek bilinmeyen Al Yelkenler eserinin tanıtılması ve hermeneutik inceleme yöntemiyle neoromantizm bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Sonuç olarak Al Yelkenlerʼin sentez bir akım olan neoromantizmin ilkelerine uygun olarak sembolizm ve empresyonizm (izlenimcilik) gibi akımları da aynı anda bünyesinde barındıran neoromantik bir eser olduğu tespit edilmiştir.