Research Information System
Econder I. Uluslararası İktisat, İşletme ve Sosyal Bilimler Kongresi, Karabük, Turkey, 18 - 20 October 2019
Özet
Küreselleşme
tanımı, kapsamı ve aşamaları vb. konularda farklı yaklaşımların bulunduğu bir
kavramdır. Küreselleşme ile ülkeler arasında başta ticaret olmak üzere birçok
alanda engellerin azaldığı ve belli alanlarda sınırların yavaş yavaş ortadan
kalktığı görülmektedir. Ülkeler arasında ticaretin başladığı ilk çağlardan
günümüze ülkeler arasında artan ticaret, yatırım ve üretim vd. faaliyetler
ülkelerin bazı bölgelerini (şehirlerini) ön plana çıkartmıştır. Sanayi Devrimi
ve ardından İkinci Dünya Savaşından sonraki süreçte, ticareti serbestleştirmeye
ve yatırımların önündeki engelleri azaltmaya yönelik anlaşmalar belli
bölgelerin hızla kalkınma ciddi imkan yaratmıştır. Sonuçta, bölgeler arasındaki
gelişmişlik farkları hızla artmış, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler
için bölgeler arası gelişmişlik farkları ciddi bir sorun haline gelmiştir.
Diğer taraftan, uluslararası ticaret ve yatırımla ilgili bazı uluslararası
anlaşmalar ülkelerin kendi ulusal ekonomilerini korumak amacıyla alacakları
tedbirleri sınırlandırmıştır. Bu şartlar altında, ülkelerin özellikle dezavantajlı
(geri kalmış) bölgelerin kalkınması için alacakları tedbirler daha fazla önem
kazanmıştır. Söz konusu uluslararası anlaşmalarda geri kalmış bölgelerin
kalkınmasına yönelik bazı istisnalar getirilmiş, bu istisna geri kalmış
bölgelerin kalkınması açısından önemli bir fırsattır. Dünya genelindeki
uygulamalara bakıldığında, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasında
Avrupa Birliği (2004’ten sonra katılan ülkeler hariç tutulursa) önemli başarı
elde etmiştir. Bu çalışmada küreselleşme süreci ile bölgesel gelişme arasında
ilişki, küreselleşmenin bölgeler arasındaki gelişmişlik farklarını nasıl
yarattığı ve mevcut uluslararası anlaşmalar da dikkate alındığında bölgeler
arasındaki gelişmişlik farklarının nasıl azaltılacağı/ ortadan kaldırılacağı
ele alınacaktır.
Abstract
There are different approaches on the definition,
scope, stages, and etc. of the globalization concept. It can be seen that,
through the globalization, the obstacles between the countries have been
removed especially in the commerce, and that the borders have gradually
disappeared in specific domains. Since the first ages, when the trade between
the countries has begun, the activities such as increasing trade, investment,
and production between the countries have brought certain regions (cities) of
the countries to the forefront. The period after Industrial Revolution and
World War II, the agreements on liberalizing the trade and removing the
obstacles in the investment enabled certain regions to develop rapidly. As a
result, the developmental differences between the regions rapidly increased,
and the interregional developmental differences have become important problems
for both developed and developing countries. On the other hand, certain
agreements on the international trade and investment limited the measures that
the countries could take in order to protect their own economies. Under these
conditions, the measures that the countries would take in order to ensure the
development of their disadvantaged (underdeveloped) regions gained more
importance. In these agreements, certain exceptions have been provided for the
development of underdeveloped regions and this exception is an important
opportunity for the development of these underdeveloped regions. Considering
the practices throughout the world, it can be stated that European Union has
gained significant success in reducing the interregional developmental differences
(except for the countries joining the union after 2004). In the present study,
the relationship between globalization process and regional development, how
the globalization created the interregional developmental differences, and how
to reduce/eliminate the developmental differences between the regions by taking
the current international agreements into consideration will be discussed.