Otizm ve Diyet Uygulamaları: Ebeveyn Deneyimlerinin İncelenmesi


Creative Commons License

Kurnaz E., Atlar Yıldırım H., Çavuşoğlu T., Görgün B.

PAMUKKALE UNIVERSITESI EGITIM FAKULTESI DERGISI-PAMUKKALE UNIVERSITY JOURNAL OF EDUCATION, sa.65, ss.188-210, 2025 (ESCI, TRDizin)

Özet

Araştırmanın amacı, bir süre (en az altı ay) diyet yapmış ve/veya halen diyet yapmaya devam eden otizmli çocukların ebeveynlerinin diyet yapma süreci ve sonuçlarına ilişkin görüş ve deneyimlerini belirlemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni ile yürütülmüştür. Çalışmaya dokuz ebeveyn katılmıştır. Veriler, fenomenoloji desenine uygun olarak katılımcıların bir fenomene ilişkin deneyimlerini anlamlandırmak amacıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Ebeveynler diyet uygulamalarını otizmli çocukları için faydalı bulmuş, diyet uygulamaları ile uyku bozukluklarında ve davranış problemlerinde azalma gözlemlemiş ve diyet uygulamalarını sağlıklı bir beslenme düzeni olarak algılamışlardır. Kullanılan besinlerin maliyeti, öğünlerin planlanması ve hazırlanması, tüm aile bireylerinin diyetini değiştirmenin zorluğu ve sosyal çevrenin tepkileri gibi zorluklarla karşılaşmışlardır. Ebeveynlerin otizmli çocuklarla diyet gibi alternatif uygulamalara yer verdikleri ancak eğitimi tüm uygulamaların üzerinde tuttukları tespit edilmiştir. Araştırma bulguları otizmli çocuğu olan ebeveynlerin bilimsel dayanağı olmadığını bilmelerine rağmen diyet uygulamalarına devam ettiklerini göstermektedir. Buna dayalı olarak bilimsel dayanıklı uygulamalara ilişkin ebeveynlerin bilgi gereksinimlerinin devam ettiği düşünülmektedir. Ayrıca araştırma sonuçları diyet uygulamaların fizyolojik ve davranışsal etkilerini incelemeyi amaçlayan araştırmalara duyulan gereksinimi vurgulamaktadır