Akademik Veri Yönetim Sistemi
3 rd International Human and Social Science Researches Congress 2020, Kastamonu, Türkiye, 19 - 23 Kasım 2020, ss.556-566
Bu çalışmada, bölgesel
kalkınmada kalkınma ajanslarının rolü, bölgesel büyüme teorileri ve politikalar
ele alınmış ve Türkiye’de kalkınma ajansı uygulaması değerlendirilmiştir. Bilindiği
gibi, Sanayi Devrimi ile bazı bölgeler hızla gelişirken bazıları ise gerilemiş,
sonuçta, bölgeler arası gelişmişlik farkları giderek artmaya başlamıştır. II.
Dünya Savaşından sonra ise bölgeler arası gelişmişlik farkları hızlanarak artmıştır.
İktisat ve büyüme teorisindeki gelişmelere bağlı olarak bölgesel farklılıkların
azaltılmasına yönelik çeşitli politikalar uygulanmıştır. Günümüzde merkezi hükümet
ile yerel aktörlerin işbirliği içinde olduğu ve bölgesel ve yerel girişimleri
dikkate alan karma bir kalkınma anlayışı kabul görmektedir. Bu politikaların en
önemli araçlarından birisi de bölgesel kalkınma ajanslarıdır.
Türkiye’de ilk kalkınma
ajansları 2006 yılında kurulmuş, günümüzde ise 26 kalkınma ajansı faaliyet
göstermektedir. Onların en önemli hedeflerden birisi, yerel ve bölgesel
aktörleri harekete geçirmek, projeleri desteklemek, mali ve teknik yardım
sağlamaktır. Bu süreçte, yerel aktörlerle işbirliği, iç ve dış finansman
kaynaklarının bulunması ve bu kaynakların iyi değerlendirilmesi, ajansın ve
faaliyetlerinin iyi tanıtılması önemlidir. Bu çalışmada, literatürün yanı sıra
10 adet kalkınma ajansının 2009-2020 dönemine ilişkin faaliyetleri raporları,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın kalkınma ajansları genel faaliyet raporları ve
Sayıştay’ın genel denetim raporları incelenmiştir. Türkiye’de kalkınma
ajanslarının bölgesel kalkınmaya katkı bakımından istenen düzeyde olmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.