Türk hukukunda cinsiyet değişikliğinin hangi esaslara göre gerçekleştirileceği ve cinsiyetini değiştiren kimsenin yeni cinsiyetinin hukuk düzeninde tanınmasının koşulları Türk Medeni Kanununun 40. maddesiyle düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre cinsiyet değişikliği operasyonu geçirebilmek için mahkemeden izin almak, bu izinle birlikte cinsiyet değişikliği operasyonunu geçirmek ve ardından mahkemeden yeni cinsiyetin nüfus kütüğüne tescilini talep etmek gerekir. Cinsiyet değişikliğinin hüküm ve sonuçları kural olarak ileriye etkili ortaya çıkar ve cinsiyet değiştiren kimse, cinsiyetini değiştirdiği andan itibaren yeni cinsiyeti uyarınca hukuki işleme tabi olur. Ancak bu aşamada cinsiyet değiştiren kişinin önceki cinsiyetine göre kazanmış olduğu haklarının ya da sahip olduğu yükümlülüklerin yeni cinsiyetine göre uyarlanması sorunu ortaya çıkar. Cinsiyet değişikliğinin sosyal sigorta ilişkisindeki etkisi cinsiyet değişikliği operasyonunun sosyal sigorta kapsamına asli sigortalı olarak girmeden önce gerçekleşip gerçekleşmemesine göre belirlenir. Sosyal sigorta kapsamına asli sigortalı olarak girdikten sonra gerçekleşen cinsiyet değişikliklerinde ise sigortalının haklarının kazanılmış veya beklenen hak niteliğinde olup olmamasına göre ayrım yapılır. Bu çalışmada cinsiyet değişikliğinin sosyal sigorta ilişkisine ilişkin etkisi asli ve bağlı sigortalılar bakımından incelenmiş ve Türk sosyal sigorta hukukunda cinsiyet değiştirenlere yönelik mevcut düzenlemeler eşitlik ilkesi yönünden değerlendirilmiştir.
The principles on which gender reassignment will be carried out in Turkish law and the conditions for recognizing the new gender of a post-operative transsexual in the legal order are regulated by Article 40 of the Turkish Civil Code. According to this provision, in order to undergo a gender reassignment surgery, it is necessary to obtain permission from the court, to undergo a gender reassignment surgery with this permission, and then to claim the court to register the new gender in the civil registry. As a rule, the provisions and consequences of gender reassignment are proactive, and the post-operative transsexual will be subject to legal act in accordance with his new gender from the moment he changes his gender. However, at this stage, the problem of adapting the vested rights or obligations of the post-operative transsexual to the new gender arises. The effect of gender reassignment on the social insurance relationship is determined by whether or not the gender reassignment surgery takes place before transsexual is covered by social insurance as a primary insured. In case of gender reassignment surgery after being covered by social insurance as the primary insured, a distinction is made according to whether the insured's rights are vested or expected. In this study, the effect of gender reassignment on the social insurance relationship was examined in terms of primary and dependent insureds and the current regulations for post-operative transsexuals in Turkish social insurance law were evaluated in terms of the principle of equality.
